€ 900.000 voor wetenschappelijk onderzoek naar Alvleesklierkanker
8 juni 2021
Alvleesklierkanker is een van de meest dodelijke vormen van kanker. Na 5 jaar is slechts 9% van de patiënten (jaarlijks 2.800 diagnoses) nog in leven. Daarom is Deltaplan Alvleesklierkanker opgericht, een landelijk samenwerkingsverband van de Dutch Pancreatic Cancer Group, waarin alle 15 expertisecentra voor alvleesklierkanker in Nederland zijn verenigd en oncologen, chirurgen, MDL artsen, radiotherapeuten, (interventie-) radiologen en onderzoekers vertegenwoordigd zijn, het patiëntenplatform Living With Hope en de Maag Lever Darm Stichting. Een unieke landelijke, daadkrachtige en duurzame samenwerking.
Missie
Door deze brede basis heeft het Deltaplan Alvleesklierkanker de slagkracht om met baanbrekend (klinisch) wetenschappelijk onderzoek en binnen korte termijn op landelijk niveau de behandeling van patiënten met alvleesklierkanker te verbeteren. De Deltaplan partners denken over de muren van het eigen ziekenhuis heen, wisselen de nieuwste inzichten uit, werken samen op onderzoek, en maken zo de nieuwste en beste behandelingen voor elke patiënt beschikbaar. We werven met elkaar de benodigde financiën. Zo werken we aan een betere overleving én kwaliteit van leven voor patiënten.
Deltaplan Alvleesklierkanker krijgt € 900.000 voor onderzoek
Op 5 juni 2021 jongstleden stond dit artikel in Het Financieele Dagblad over de Piet Poortman Stichting. Het bijzondere verhaal van de Friese ondernemer Piet Poortman, die 12 miljoen verdiende met het vervoer van patiënten en besloot dat, na zijn overlijden, zijn gehele vermogen “teruggegeven” moest worden naar de mensen aan wie het bedrag verdiend was. Een bijzondere opdracht voor het bestuur van het fonds om met deze strikte voorwaarde de juiste projecten te vinden.
Overweldigd en ongelooflijk blij was het gevoel toen ook Deltaplan Alvleesklierkanker een van de uitverkorene was om een prachtige donatie toegekend te krijgen. Voor onderzoek naar Alvleesklierkanker is in totaal 1.6 miljoen gereserveerd door het fonds, waarvan Deltaplan Alvleesklierkanker € 900.000 toebedeeld krijgt.
Onderzoeken
Het bedrag dat we van de Piet Poortman stichting hebben gekregen wordt o.a. ingezet voor een essentiële onderzoek naar het verbeteren van behandelmethoden door meer kennis te vergaren door het verzamelen van zoveel mogelijk data (PACAP cohort). Een gedeelte van de donatie gaat naar onderzoek ter verbetering van behandelmethode met name het uitvoeren van een operatie. En een gedeelte is voor onderzoek naar naar vroegtijdige screening bij terugkeer van de ziekte om ook hiermee kans op overleving te verlengen (RADARPANC).
PACAP cohort (wetenschappelijke onderzoeksbasis) - € 450.000
Het PACAP cohort vormt de basis infrastructuur voor het wetenschappelijk onderzoek naar alvleesklierkanker in Nederland. Dit is een landelijke patiënten cohort waarin data routinematig wordt verzameld. Dit gaat om operatie-specifieke data, kanker specifieke data en data over kwaliteit van leven. Nieuwe baanbrekende onderzoeken (zoals de projecten hieronder) kunnen aanspraak doen op data uit dit cohort en zo versneld uitgevoerd en geïmplementeerd worden. Dit zorgt voor meer efficiënt en goedkoper onderzoek, omdat niet voor elke studie opnieuw (dezelfde) data verzameld moet worden. Ook andere studies (bijvoorbeeld gefinancierd door Support Casper of KWF) zijn voor een snelle en efficiënte implementatie afhankelijk van en verbonden aan PACAP. Uniek aan dit cohort, is de vragenlijsten over kwaliteit van leven, die tevens aan elk onderzoek gekoppeld kunnen worden. Hiermee kan je, naast de meest innovatieve techniek, ook het effect van deze techniek op de kwaliteit van leven van de patiënt meten. PACAP is een cruciale basis en vormt een duurzame investering in de toekomst van alvleesklierkanker onderzoek in Nederland.
Kosten van dit project bestaan onder andere uit een fulltime promovendus voor de landelijke coördinatie van het cohort en de vragenlijsten over kwaliteit van leven, een onderzoeksverpleegkundige en kosten voor veilig en digitale dataopslag en datakoppeling met andere registraties.
Het geld dat hierin wordt geïnvesteerd, wordt dus zeer efficiënt besteed. Doorgaans wordt 1 cohort maar voor 1 onderzoek gebruikt maar hier wordt dat ene cohort voor 3 parallel lopende onderzoeken besteed.
PREOPANC-4 - € 200.000
Inleiding/doelgroep: 20% van de patiënten met alvleesklierkanker zonder uitzaaiingen kan toch niet meer geopereerd worden vanwege lokale doorgroei in belangrijke bloedvaten.
Internationale top-centra hebben aangetoond dat een groot deel van patiënten met lokaal gevorderde alvleesklierkanker, na chemotherapie en herbeoordeling door een expert-team (o.b.v. CT-tumormarkers en PET-scan), alsnog geopereerd kan worden met sterke verbetering van de overlevingskansen. Op dit moment is er in Nederland al ervaring met deze benadering in enkele centra maar te weinig Nederlandse patiënten wordt deze optie momenteel aangeboden.
Doel/Impact: De overlevingskans van patiënten met lokaal gevorderde alvleesklierkanker vergroten door 10% meer patiënten met alvleesklierkanker te opereren (stijging van 20% naar 30% operaties).
Opzet/activiteiten: Implementatieonderzoek van een landelijk online expertpanel waarin alle patiënten met lokaal gevorderde alvleesklierkanker na chemotherapie beoordeeld worden. Hierbij zullen 3 centra (Amsterdam, Rotterdam, Utrecht) als referentiecentrum optreden. Chirurgen, oncologen en radiotherapeuten worden getraind door vooraanstaande experts uit Heidelberg, New York en Denver. Ook de specialisten in de overige 13 Nederlandse alvleesklierkanker ziekenhuizen krijgen scholing. Analyse zal plaatsvinden door vergelijken voor en na het trainingsprogramma van: de totale overleving, het aantal en de uitkomsten van resecties voor lokaal gevorderde avkk.
Beoogde resultaten: Landelijke implementatie van hoogwaardige chirurgie voor lokaal gevorderde alvleesklierkanker. Patiënten die alsnog geopereerd kunnen worden hebben een overlevingswinst en krijgen bovendien 30% kans op 5-jaars overleving, in vergelijking met 0% zonder operatie.
RADARPANC - € 250.000
Inleiding/ doelgroep: Van de patiënten die geopereerd zijn aan alvleesklierkanker keert de ziekte bij 80% binnen 5 jaar terug. Vaak wordt die terugkeer (te) laat opgemerkt.
Doel/Impact: Verbetering van overleving voor patiënten die geopereerd zijn aan alvleesklierkanker door vroegtijdige opsporing van terugkeer van de ziekte.
Opzet/activiteiten Landelijke gerandomiseerde studie binnen het PACAP cohort. In dit onderzoek wordt gestandaardiseerde follow-up na operatie (elke 3 maanden CT scan en controle van bloedwaarden) vergeleken met niet gestandaardiseerde follow-up (huidige praktijk).
Beoogde resultaten: Verbeterde overleving (1 jaar langer leven) door eerdere opsporing van terugkeer van alvleesklierkanker.
Meer nieuws van artsen/onderzoekers
Onderzoek zorgt voor meer maatwerk in behandeling alvleesklierkanker
Marjolein Lansbergen is onderzoeker in het Amsterdam UMC. Zij doet haar promotieonderzoek aan het PEGASUS-project.25 juli 2024
Nederlands onderzoek naar alvleesklierkanker gaat over de grenzen
In de ‘RADAR-PANC trial’ wordt onderzocht of routinematige controles met bloedonderzoek en CT-scans na de operatie helpen bij het vroeg opsporen van terugkeer van alvleesklierkanker.29 november 2023
Weer een stapje vooruit in alvleesklierkankeronderzoek – Voor een sprankeltje hoop
Op vrijdag 8 september is Deesje Doppenberg onder leiding van prof. Marc Besselink (chirurg) en dr. Anna Bruynzeel (radiotherapeut-oncoloog) gepromoveerd met een onderzoek naar nieuwe inzichten in de behandeling van alvleesklierkanker. Het onderzoek bestond uit drie delen.18 oktober 2023
