App halveert overlijdenskans na operatie alvleesklier
29 april 2022
Vroegtijdig complicaties opsporen en behandelen geeft mensen met alvleesklierkanker meer perspectief
Mensen met alvleesklierkanker hebben na het operatief verwijderen van de alvleesklier aanzienlijk minder kans op ernstige problemen of overlijden, wanneer zorgverleners een app gebruiken om de patiënt te monitoren. Dat blijkt uit een landelijk onderzoek van de DPCG. Op vrijdag 29 april verschenen de resultaten van deze studie in het gerenommeerde wetenschappelijk tijdschrift The Lancet.
Complicaties na de operatie komen vaak voor
Na de operatie krijgt ongeveer 1 op de 3 patiënten te maken met complicaties. De meest voorkomende is het lekken van vocht uit het operatiegebied in de buikholte. Dat kan ernstige gevolgen hebben, zoals bloedvergiftiging (sepsis), inwendige bloedingen en zelfs vroegtijdig overlijden. Zonder gebruik van de app door zorgverleners kreeg 14% van de patiënten last van levensbedreigende complicaties waarvoor een IC-opname nodig is. Met de app was dat slechts 8%. De kans op overlijden na deze complexe ingreep zónder gebruik van de app was 5%. Met de app is dat teruggebracht tot 2,7%.
“Bij problemen na de operatie willen we zo snel mogelijk kunnen ingrijpen. Dat kunnen we doen door complicaties vroegtijdig vast te stellen en te behandelen,” vertelt Hjalmar van Santvoort, hoofdonderzoeker van deze studie namens de DPCG. “Door als zorgverlener een eenvoudige app consistent te gebruiken, kunnen we de kans op overlijden na de operatie aan de alvleesklier met de helft verminderen.” Binnen de DPCG voeren Nederlandse chirurgen ieder jaar zo’n 1000 alvleesklieroperaties uit, verdeeld over 16 ziekenhuizen
App geeft advies voor verder onderzoek of behandeling
Het studieteam ontwikkelde een app waarmee artsen en verpleegkundigen de patiënt in de dagen na de operatie monitoren. Deze gegevens noteren de zorgverleners normaal gesproken in het elektronisch patiëntendossier (EPD). Daar staat de informatie opgeslagen, maar het EPD geeft geen advies wat te doen als er een complicatie dreigt. Door de informatie in de app in te voeren krijgt de zorgverlener een advies voor aanvullend onderzoek of behandeling, om ernstige problemen te voorkomen.
Het algoritme van de app is gemaakt op basis van diverse internationale wetenschappelijke studies die het onderzoeksteam daarvoor speciaal uitvoerde. De ontwikkeling ervan heeft een aantal jaar geduurd.
Nationale samenwerking om de meerwaarde van de app te onderzoeken
In alle 16 Nederlandse ziekenhuizen waar chirurgen alvleesklieroperaties uitvoeren, werd het gebruik van de app onderzocht. Het onderzoek liep bijna 2 jaar met ruim 1700 patiënten. Het belangrijkste resultaat: door het gebruik van de app sterven de helft minder patiënten als gevolg van de operatie en komen levensbedreigende complicaties een stuk minder voor.
Doorontwikkeling van de app
Met de klinische data die in de dagelijkse praktijk beschikbaar komen, wil het onderzoeksteam de app verder verbeteren. Daarnaast zien de onderzoekers mogelijkheden om het algoritme zo aan te passen dat de app ook geschikt wordt voor andere ingewikkelde procedures met een grote kans op complicaties. Bijvoorbeeld operaties aan de endeldarm, slokdarm en de lever. Daarmee lopen ook die patiënten in de toekomst een kleiner risico op overlijden.
Dit nieuwsbericht is gebaseerd op het persbericht dat op 29 april werd verstuurd. Naar aanleiding hiervan vertelde Hjalmar van Santvoort meer over het onderzoek bij Radio 1. Beluister hier het interview.
Meer nieuws van artsen/onderzoekers
Onderzoek zorgt voor meer maatwerk in behandeling alvleesklierkanker
Marjolein Lansbergen is onderzoeker in het Amsterdam UMC. Zij doet haar promotieonderzoek aan het PEGASUS-project.25 juli 2024
Nederlands onderzoek naar alvleesklierkanker gaat over de grenzen
In de ‘RADAR-PANC trial’ wordt onderzocht of routinematige controles met bloedonderzoek en CT-scans na de operatie helpen bij het vroeg opsporen van terugkeer van alvleesklierkanker.29 november 2023
Weer een stapje vooruit in alvleesklierkankeronderzoek – Voor een sprankeltje hoop
Op vrijdag 8 september is Deesje Doppenberg onder leiding van prof. Marc Besselink (chirurg) en dr. Anna Bruynzeel (radiotherapeut-oncoloog) gepromoveerd met een onderzoek naar nieuwe inzichten in de behandeling van alvleesklierkanker. Het onderzoek bestond uit drie delen.18 oktober 2023
